Door Helena Blumen, Albert Einstein College of Medicine
De Research Brief is een korte weergave van interessant academisch werk.
Het grote idee
Sociaal stijldansen kan cognitieve functies verbeteren en hersenatrofie verminderen bij oudere volwassenen die een verhoogd risico lopen op de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Dat is de belangrijkste bevinding van de onlangs door mijn team gepubliceerde studie in het Journal of Aging and Physical Activity.
In onze studie namen 25 volwassenen ouder dan 65 jaar deel aan zes maanden tweemaal per week lessen stijldansen of zes maanden tweemaal per week lessen wandelen op de loopband. Geen van hen deed aan formeel dansen of andere trainingsprogramma's.
Het algemene doel was te zien hoe elke ervaring de cognitieve functie en de gezondheid van de hersenen beïnvloedde.
Hoewel geen van de studievrijwilligers een diagnose dementie had, presteerden ze allemaal iets lager dan verwacht op ten minste één van onze dementiescreeningtests. Wij ontdekten dat oudere volwassenen die zes maanden sociaal dansen deden en zij die zes maanden wandelen op de loopband, hun uitvoerend functioneren verbeterden - een overkoepelende term voor planning, redeneren en verwerking van taken die aandacht vereisen.
Dansen genereerde echter significant grotere verbeteringen dan lopen in een loopband op een maat voor de uitvoerende functie en op verwerkingssnelheid, dat is de tijd die nodig is om te reageren op of informatie te verwerken. Vergeleken met wandelen werd dansen ook in verband gebracht met minder hersenatrofie in de hippocampus - een hersengebied dat essentieel is voor het functioneren van het geheugen en dat in het bijzonder wordt aangetast door de ziekte van Alzheimer. Onderzoekers weten ook dat dit deel van onze hersenen neurogenese kan ondergaan - of nieuwe neuronen kan laten groeien - als reactie op aërobe lichaamsbeweging.
Hoewel verschillende eerdere studies suggereren dat dansen gunstige effecten heeft op de cognitieve functie bij oudere volwassenen, hebben slechts enkele studies het direct vergeleken met traditionele oefeningen. Onze studie is de eerste die zowel een betere cognitieve functie als een betere gezondheid van de hersenen vaststelt na dansen dan na wandelen bij oudere volwassenen met een risico op dementie. Wij denken dat sociaal dansen gunstiger kan zijn dan wandelen omdat het fysiek, sociaal en cognitief veeleisend is - en daardoor een breed netwerk van hersengebieden versterkt.
Tijdens het dansen gebruik je niet alleen hersengebieden die belangrijk zijn voor fysieke beweging. Je doet ook een beroep op hersengebieden die belangrijk zijn voor interactie en aanpassing aan de bewegingen van je danspartner, maar ook op die welke nodig zijn voor het leren van nieuwe danspassen of het onthouden van de passen die je al geleerd hebt.
Waarom het belangrijk is
Bijna 6 miljoen oudere volwassenen in de VS en 55 miljoen wereldwijd hebben de ziekte van Alzheimer of een verwante vorm van dementie. Helaas staan de doeltreffendheid en de ethiek van recent ontwikkelde behandelingen met geneesmiddelen nog steeds ter discussie.
Het goede nieuws is dat oudere volwassenen hun risico op dementie kunnen verlagen door ingrepen in hun levensstijl, zelfs op latere leeftijd. Deze omvatten het verminderen van sociaal isolement en lichamelijke inactiviteit.
Sociaal stijldansen pakt zowel isolement als inactiviteit aan. In deze latere stadia van de COVID-19 pandemie is een beter begrip van de indirecte effecten van COVID-19 - met name die welke het risico op dementie vergroten, zoals sociaal isolement - dringend noodzakelijk. Naar mijn mening is vroegtijdig ingrijpen van cruciaal belang om te voorkomen dat dementie de volgende pandemie wordt. Sociale dans zou een bijzonder geschikte manier kunnen zijn om de nadelige cognitieve en herseneffecten te ondervangen die samenhangen met isolatie en minder sociale interacties tijdens de pandemie.
Wat nog niet bekend is
Van traditionele aerobische oefeningen zoals wandelen op de loopband of hardlopen is aangetoond dat zij leiden tot bescheiden maar betrouwbare verbeteringen van de cognitie, met name van de executieve functie.
De studie van mijn team bouwt voort op dat onderzoek en levert voorlopig bewijs dat niet alle lichaamsbeweging gelijk is als het gaat om de gezondheid van de hersenen. Maar onze steekproef was vrij klein, en grotere studies zijn nodig om deze eerste bevindingen te bevestigen. Aanvullende studies zijn ook nodig om de optimale lengte, frequentie en intensiteit van danslessen te bepalen die tot positieve veranderingen kunnen leiden.
Leefstijlmaatregelen zoals sociaal stijldansen zijn een veelbelovende, niet-invasieve en kosteneffectieve manier om dementie af te wenden terwijl we - uiteindelijk - de COVID-19 pandemie achter ons laten.
Helena Blumen, universitair hoofddocent geneeskunde en neurologie, Albert Einstein College of Medicine.
